De laatste afdeling heb ik alweer gehad.. Immunology. Op deze afdeling worden ook weer meerdere testen uitgevoerd. Er wordt ten eerste gekeken of patiënten besmet zijn met HIV, hepatitis B/C, syfilis, buiktyfus of brucellose. Verder wordt er ook gekeken of er verhoogde waardes reumafactor of C-reactief eiwit aanwezig zijn in het bloed. Ook de hoeveelheid CD4 T-cellen in het bloed kan worden gemeten.

HIV is een retrovirus en heeft een gastheercel nodig om zich te vermenigvuldigen. Het virale RNA wordt omgezet in DNA en integreert in het genoom van de gastheercel. HIV is de veroorzaker van AIDS, een immunodeficientie ziekte. HIV tast het immuunsysteem aan doordat het de CD4 T-cellen aanvalt en vernietigt. CD4 T-cellen zijn onderdeel van de witte bloedcellen en activeren het immuunsysteem in het geval van een infectie. Door de vermindering van het aantal CD4 T-cellen kunnen andere ziekteverwekkers, die normaal gesproken door het immuunsysteem worden tegengehouden, de patiënt ziek maken. Patiënten overlijden meestal aan deze opportunistische infecties. HIV kan ook 'slapend' aanwezig zijn in CD4 T-cellen. De CD4 T-cellen worden door antigenen geactiveerd om antilichamen te gaan maken tegen het virus. Helaas zijn de CD4 T-cellen geïnfecteerd met het virus en tijdens het produceren van de antilichamen worden ook nieuwe virussen geproduceerd. HIV is een seksueel overdraagbare aandoening. Onbeschermd seksueel contact, maar ook bloed-op-bloedcontact, onder andere via injectienaalden tijdens bloedtransfusies, en moeder-op-kindtransmissie bij de geboorte en door borstvoeding, zijn manieren waardoor het virus kan worden overgedragen. Tot nu toe is een HIV-infectie nog niet te genezen. Dankzij antiretrovirale medicatie en sinds de combinatietherapie ervan, kan men de negatieve werking van HIV remmen en het immuunsysteem opnieuw stabiel houden. In Oeganda zijn 1,5 miljoen mensen besmet met HIV en dit neemt nog steeds toe.

Hepatitis is, zoals de naam al zegt, een ontsteking van de lever. Een ontsteking aan de lever is erg gevaarlijk omdat de lever zeer veel functies heeft. Hepatitis kan ontstaan door een virusinfectie, blootstelling aan bepaalde chemische stoffen, gebruik van bepaalde soorten medicijnen (toxische hepatitis) of overmatig alcoholgebruik (alcoholhepatitis). Er zijn vier verschillende vormen, hepatitis A, B, C, D en E. Symptomen van hepatitis zijn afhankelijk van de vorm van hepatitis. Moeheid, soms koorts, geen eetlust en donker gekleurde urine komen vaak voor. De lever kan vergroot raken en je kunt geelzucht (een geel uiterlijk van de huid) krijgen. Hepatitis kan acuut of chronisch zijn. De acute vorm neemt na ongeveer twee maanden af. Chronische hepatitis kan uiteindelijk leiden tot levercirrose en leverbeschadiging.

Syfilis is een ernstige soa en wordt veroorzaakt door de bacterie Treponema pallidum. Antistoffen tegen deze bacterie kunnen worden aangetoond in het bloed. Wereldwijd lopen per jaar 10 tot 20 miljoen mensen de ziekte op. In ontwikkelingslanden is aangeboren syfilis een belangrijke oorzaak van sterfte rond de geboorte. De infectie begint met een pijnloos zweertje en kan leiden tot aantasting van het centraal zenuwstelsel met ernstige neurologische en psychiatrische verschijnselen. De behandeling van syfilis is tevens zeer heftig. Je krijgt een injectie met antibiotica in je bil en kan het komende half uur niet lopen want je been is daardoor een beetje verlamd.

Buiktyfus is een darminfectie, veroorzaakt door Salmonella typhi, een pathogeen dat de darmwand passeert en het fagocytosesysteem kan infecteren. Na de darm infecteren de bacteriën de rest van het lichaam via de bloedbaan. De infectie wordt overgedragen door eten of drinken van besmet voedsel of water. Sommige mensen zijn drager van de bacterie in de galwegen of in het darmslijmvlies en worden daar zelf niet ziek van maar kunnen wel anderen besmetten. Drinkwater uit de kraan is in niet-Westerse landen bijna altijd besmet. Lokale bewoners hebben weerstand opgebouwd tegen de ziekte en kunnen dus water uit de kraan drinken. Er bestaat de mogelijkheid tot vaccineren maar dit biedt slechts in ongeveer 70% van de gevallen bescherming.

Brucellose is een infectieziekte en wordt veroorzaakt door verschillende soorten bacteriën uit het geslacht Brucella. De bacterie kan van dieren overgaan op de mens. De besmetting vindt plaats door contact met besmette dieren, het drinken van rauwe melk of ongepasteuriseerde zuivelproducten. Er vindt eigenlijk geen besmetting plaats van mens op mens, maar het wordt niet onmogelijk geacht. Brucellose wordt bij de mens bestreden met antibiotica. Door middel van een bloedtest kunnen antistoffen tegen de bacterie worden aangetoond.

De reumafactor (RF) is een auto-antistof, gericht tegen lichaamseigen IgG-antistoffen. De factor is verhoogd bij 80% van de mensen met reumatoïde artritis (RA). Dat betekent dat bij 20% van de mensen met RA deze auto-antistof niet wordt gevonden, terwijl hun lichamelijke klachten wel bij deze aandoening passen. Ook bij gezonde mensen kan deze factor aangetroffen worden in het bloed. De reumafactor kan ook aantoonbaar zijn bij andere reumatische aandoeningen en bij infecties. Het testen op RF in het bloed geeft maar beperkte informatie: aanwezigheid is geen bevestiging voor het hebben van RA en afwezigheid sluit het hebben van RA niet uit. Het is daarom dan ook dat er vaak meerdere testen meegenomen worden voor de diagnose RA.

C-reactief eiwit (CRP), een zogenaamd acutefase-eiwit, wordt geproduceerd door de lever en afgegeven in de bloedbaan. Na het ontstaan van een ontsteking of infectie neemt de hoeveelheid CRP in het lichaam binnen een paar uur toe. Hierdoor kan CRP de aanwezigheid van een ontsteking vaststellen of het effect van een medische behandeling op een ontsteking in kaart brengen. CRP is niet specifiek genoeg om de oorzaak en plek van de ontsteking aan te tonen, maar het is een signaalmolecuul dat aangeeft dat aanvullend medisch onderzoek nodig is.

Mijn laatste paar dagen op het laboratorium zijn aangebroken en ik help voornamelijk op de afdelingen waar nodig. Verder werk ik mee aan het handboek over het laboratorium. Dit boek is bedoeld voor alle afdelingen in het ziekenhuis en voor andere gezondheidsinstellingen buiten het ziekenhuis zodat zij weten hoe het laboratorium eruit ziet, wat voor testen er worden gedaan en wat je moet doen als je een patiënt ergens voor wil laten testen.

Het is alweer een tijdje geleden maar 27 april was het koningsdag! Dit jaar heb ik een bijzondere Koningsdag gehad. Wij waren uitgenodigd om de verjaardag van koning Willem-Alexander te komen vieren bij de Nederlandse ambassade in Kampala. Alles was versierd in oranje en rood-wit-blauw, liedjes van Guus Meeuwis en Frans Bauer kwamen voorbij, de drank was gratis en er waren heeeerlijk hapjes. Na drie maanden eindelijk weer kaas gegeten! Een zeer geslaagde avond!

In Kampala zijn er twee ziekenhuizen waar Nederlanders vrijwilligerswerk kunnen doen, Lubaga Hospital (waar ik werk) en Holy Cross Mission Hospital (waar een huisgenoot van mij werkt). Een arts van het Holy Cross Mission Hospital ging trouwen en wij mochten daarbij zijn! De bruiloft zou beginnen om 12 uur, met de nadruk op zou... Om stipt 12 uur (Nederlanders hè;)) waren wij bij de redelijk kleine kerk, er zaten pas een paar mensen. Wij zijn achterin gaan zitten en toen was het wachten wachten wachten. Langzaam stroomden de kerk vol, zo vol dat niet iedereen kon zitten. Om kwart over 1 was het bruidspaar daar dan eindelijk! Onder luid gezang van het koor liepen ze samen de kerk in. De dienst begon en wat bleek... het was volledig in het Lugandees. Bijna twee uur lang hebben wij geluisterd, steeds moesten wij staan, zitten, staan, zitten. De ringen werden vrij snel in het begin gegeven, dit hadden wij even gemist, zo snel ging het. Het bruidspaar werd gekroond tot koning en koningin van het koninkrijk van God. Aan het einde van de dienst kreeg iedereen een handje rijst. Dit gooide iedereen naar het bruidspaar voor geluk. De mensen achterin de kerk konden alleen niet zo ver gooien dat de rijst het bruidspaar bereikte, de rijst vloog door de hele kerk. Bijzonder om een traditionele Ugandese bruiloft te mogen hebben meegemaakt!

Verder heb ik ook nog een boottocht gemaakt over het Victoriameer. Langs dorpjes waar kinderen in het water aan het spelen waren of zich aan het wassen waren, moeders die aan het wassen waren en mannen die vis aan het vangen waren. Deze mensen leven van de verkoop van de vis op de lokale markt. Het Victoriameer is het grootste meer van Afrika en het op één na grootste zoetwatermeer van de wereld. Het Victoriameer ligt in de landen Tanzania, Kenia en Oeganda, het grootste deel in Tanzania en een slechts een klein stukje in Kenia. In totaal is het Victoriameer even groot als Ierland! Een Britse ontdekkingsreiziger heeft in 1858 het meer ontdekt en vernoemd naar de Britse koningin Victoria. In het Victoriameer komen ongeveer 2500 vissoorten voor en verder ook veel nijlpaarden. Helaas zit het Victoriameer ook vol met Bilharzia, die wormpjes die via je huid je lichaam binnendringen en zich nestelen in je darmen/blaas.

Twee weken geleden zijn wij verhuisd, naar een groter huis waar meer vrijwilligers kunnen verblijven. Wij wonen nu in de wijk Mengo. Ook kan ik niet meer lopen naar het ziekenhuis maar ga ik elke dag met de boda.

Veel liefs