Wat gaat het toch snel! Ik zit al op de helft, 8 van de 16 weken vrijwilligerswerk zijn voorbij. Ik ben op bezoek geweest bij het gastgezin, waar je ook zou kunnen verblijven tijdens je periode in Oeganda. Ik heb een heerlijke Oegandese maaltijd gegeten met natuurlijk rijst. Verder hadden we nog kip (met bot), chapatti (een soort pannenkoek), matoke (vergelijkbaar met aardappel maar het is gemaakt van groene bananen, dit is een ander soort banaan dan een onrijpe banaan), yams (een knolsoort), groundnut paste (saus gemaakt van pinda's) en nog veel meer waarvan ik de namen niet meer weet.

Ook heb ik Kabaka's palace, het paleis van de koning van Buganda, bezocht. Buganda is het oudste en grootste koninkrijk van Oeganda en het beslaat Centraal Oeganda met onder andere de hoofdstad Kampala. De andere vier koninkrijken zijn Ankole, Bunyoro-Kitara, Busoga en Toro. Het koningschap wordt doorgegeven binnen de familie maar niet op de oudste zoon want hij heeft een andere belangrijk rol, hij is het hoofd van de familie. Oeganda werd op 9 oktober 1962 onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk en ontleent zijn naam aan het koninkrijk Buganda. Er heerste een verscheidenheid aan etnische groepen met verschillende politieke systemen en culturen. Deze verschillen hinderden het tot stand komen van een werkende politieke gemeenschap. In 1971 greep Idi Amin de macht in Kampala toen president Milton Obote naar het buitenland was. Hij verklaarde zichzelf eeuwig president en de nieuwe leider van Oeganda. De regeringstijd van Idi Amin was één van de bloedigste in de Afrikaanse geschiedenis. De militaire leiders die zijn staatsgreep niet steunden, werden onmiddellijk geëxecuteerd. In het hele land vestigde Amin een dictatoriaal regime wat circa 300.000 mensen het leven kostte. Ongeveer 90.000 mensen werden vermoord in de 'kelder' van Kabaka's palace. De mensen werden geëlektrocuteerd en hun lichamen werden gedumpt in het Victoriameer. In 1978 vielen Amins troepen Tanzania binnen omdat Milton Obote zich daar schuil hield. In 1979 lukte het Tanzania, met behulp van Oegandese guerrillastrijders, Amin te verjagen. Idi Amin regeerde dus tot 1979. Later kostten het bewind van Milton Obote (1980-1985) nog eens minstens 100.000 levens. Yoweri Museveni regeert sinds 1986 en zorgt voor stabiliteit en economische groei. Hij verblijft niet in Kabaka's palace omdat er eerst een reinigingsritueel moet worden uitgevoerd om alle slechte dingen van jaren van dictatuur van Idi Amin te zuiveren. Maar dit is, na al die jaren, nog steeds niet gebeurd.

In Oeganda ligt het werktempo laag. Dit is heel erg wennen en nog steeds wel lastig om aan aan te passen. Er zijn in het ziekenhuis echt spitsuren, waarbij het druk is en veel te doen is. Daarna kan het zo weer een uur heel rustig zijn en geen patiënten. Afgelopen week ben ik weer begonnen op een nieuwe afdeling, Antenatal. Dit is een apart laboratorium in het gebouw speciaal voor alle zwangere vrouwen. Oeganda is één van de landen met het snelst groeiende bevolkingscijfer. Een vrouw krijgt gemiddeld 6 kinderen en hier beginnen ze het liefst zo jong mogelijk mee. Op deze afdeling zijn naast het laboratorium ook een onderzoekskamer met meerdere gordijntjes, een spreekkamer en een kamer voor bloedafname. Ook is er buiten een soort klaslokaal met een ouderwets krijtbord waar de aanstaande moeders een lesje kunnen volgen met informatie over zwangerschap. Er worden op dit laboratorium verschillende testen gedaan zoals urine analyse. Veel zwangere vrouwen kampen namelijk met urineweginfecties. Verder wordt de bloedgroep bepaalt, de CBC waarden worden gemeten in het bloed en er worden syphilis en HIV testen uitgevoerd.

De bloedgroep wordt als volgt bepaald: er wordt een druppeltje bloed op een tegel gelegd en daar wordt bijvoorbeeld anti-A aan toegevoegd. Een persoon met bloedgroep A heeft antigeen A en antistof B in zijn bloed. Wanneer er een reactie plaatsvindt, het anti-A reageert met antigeen A, dan is de bloedgroep van deze persoon A. Bloedgroep B heeft antigeen B en antistof A. Voor bloedgroep B zal er een reactie plaatsvinden met anti-B. Bloedgroep AB heeft antigenen A en B en geen antistoffen. Wanneer er bij anti-A en anti-B een reactie is, dan is de bloedgroep AB. Bloedgroep O heeft geen antigenen maar wel antistoffen A en B. Wanneer er geen reactie is, dan is de bloedgroep O. Wanneer een persoon bloed krijgt dat lichaamsvreemde antigenen bevat, wordt het afweersysteem geactiveerd en wordt het donorbloed afgebroken door de productie van antistoffen. Voor de bepaling van de resusfactor wordt anti-D gebruikt. Personen met een positieve resusfactor hebben antigeen D op hun rode bloedcellen. Wanneer een resus-negatieve moeder in verwachting is van een resus-positieve baby, kan er resusantagonisme ontstaan. Dat is het verschijnsel waarbij de rode bloedcellen van de baby in de bloedbaan van de moeder komen en de productie van antistoffen veroorzaken. Naast bloedgroep bepalingen worden ook de CBC waarden gemeten. CBC staat voor een volledig bloedbeeld en geeft de informatie van verschillende typen bloedcellen zoals rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes. Tevens worden de witte bloedcellen verder geanalyseerd, deze cellen spelen een belangrijke rol in het afweersysteem. Het aantal lymfocyten, eosinofielen, monocyten, basofielen en neutrofielen wordt weergegeven. CBC kan een mogelijke anemie of infectie diagnosticeren.

Als vrouwen voor de eerste keer naar het ziekenhuis komen, krijgen ze een aantal vragen. Die vragen zijn, naar mijn idee, nogal apart. Zo wordt er gevraagd wat je geloof is, wat voor opleiding jij en je man hebben gehad en wat voor werk jullie doen. Daarnaast wordt er gevraagd naar wat voor toilet je gaat (een gat in de grond of een spoel toilet), wat voor ondergoed je draagt en hoe vaak je doucht per dag. Er komen ook vragen aan bod over de medische achtergrond: hoeveelste zwangerschap is dit, hoe ver ben je in je zwangerschap, heb je last van symptomen van urineweginfectie, komt er hoge bloeddruk en/of diabetes in de familie voor en wat is je HIV status.

Naast het werk in het ziekenhuis ben ik ook op outreach geweest, naar de wijk Busega. Je vertrekt in de morgen met de ambulance, volgestouwd met spullen, over de hobbelige weg, naar de wijk. Daar aangekomen wordt alles uitgestald en maakt elke afdeling zijn eigen plek klaar. Er gaat iemand mee voor het meten en wegen van de patiënten, iemand voor het vaccineren van de babies, iemand van het lab voor voornamelijk malaria en HIV testen (dat kan ter plekke worden uitgevoerd), iemand met alle medicijnen (de apotheker) en iemand voor het regelen van de betalingen. Ik heb het meeste geholpen bij het meten en wegen van de patiënten.

Sula bulungi! (Slaap lekker)

Veel liefs